Farklı sebeplere bağlı olarak ağız içerisinde oluşan sarı beyaz renkte, etrafı kırmızı, oval şekilli, büyüklüğü 1 mm. Dem 1 cm. ye kadar değişebilen sığ lezyonlara aft veya bilimsel adıyla aftöz stomatit denilmektedir.

Son derece ağrılı seyreden bu lezyonlar bulaşıcı değildir, ancak daha da büyüyüp tekrarlayabilirler. Şiddetli ağrının yanında halsizlik ve ateşe de sebep olabilmektedir. Genellikle dilin yan ve taban kısımlarında, dudak içlerinde ve boğaz kısmında görülmektedirler. Aftöz stomatit ortalama 5-14 gün içerisinde düzelmektedir.

Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte bazı tetikleyici sebeplerin olduğu düşünülmektedir. Stres, genetik yatkınlık, ağız içerisinde dolgu, kuron, protez vb. yanlış yapılmış uygulamalar, travma, demir ve çinko gibi vitamin ve mineral eksiklikleri, bağışıklık sistemi hastalıkları, hormonal değişiklikler, alerji ve sodyum lauril sülfat içeren (SKS) diş macunlarının bu rahatsızlığa sebep olduğu düşünülmektedir.

Lezyoların tedavisinde;

-Öncelikle aftın oluşmasına sebep olan etken tespit edilmiş ise ortadan kaldırılmalıdır, ancak bu her zaman mümkün olmamaktadır.

-Kesinlikle aftın yüzeyine dokunulmamalı ve tahriş edici işlemlerden kaçınmalıdır.

-Halk arasında yaygın olan ve ağrıyı hafifletebileceği düşünülen aftın üzerine tuz basmak, asitli ürün sürmek veya rakı basmak gibi yanlış ve sorunu daha da kötüleştirecek işlemlerden kaçınmak gerekmektedir.

-Ağız bakımı çok önemlidir. Diş fırçalamasına son derece önem verilmeli her öğünden sonra diş temizliği ihmal edilmemelidir. Ara öğünler olabildiğince azaltılmalıdr.

-Sodyum lauril sülfat içeren (SKS) diş macunlarının kullanımından kaçınılmalıdır.

-Ağrı olduğu durumlarda aftın üzerini geçici olarak kapatmak veya uyuşturmak için ağız içi yara bantları ve merhemler kullanılabilir. En fazla tercih edilecek ağız için merhemi Kenacort Ora Base adlı ilaçtır. Kortizon içeren bu merhem hem yara iyileşmesini hızlandırmakta hem de ağrıyı ortadan kaldırmaktadır.

Ortodontik tedavi gören hastalarda aft problemi

Ortodontik tedavi gören bazı vakalarda aft problemi ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çapraşıkları düzeltmek için kullanılan ve dışarıdan takılan geleneksel teller veya içeriden uygulanan  görünmeyen diş teli tedavisi direkt olarak AFT sorununa neden olmazlar. Ancak hastada daha önceden mevcut aft sorunu var ise bu problem tedavi sırasında artabilir. Dışarıdan uygulanan tellerde aft sorunu genellikle dudak ve yanak içerisinde gözükürken, lingual ortodonti yapılan hastalarda sorun daha çok dilde ortaya çıkmaktadır.

Burada tedavi öncesinde hasta mutlaka konu ile uyarılmalı, tedavi sırasında ağız bakımının önemi detaylı bir şekilde anlatılmalı, hastaya mutlaka koruyucu ortodontik mumlar ile birlikte ortodontik jeller verilmeli ve ortodontik tedavi hastanın bağışıklık sistemini güçlendirici ilaçlarla desteklenmelidir.